Mùa Vọng - Giáng Sinh

Nghèo hèn đơn sơ của đêm Giáng Sinh

Gerrit van Honthorst (1592-1656). Các mục đồng thờ lạy Chúa (1622). Wallraf-Richartz-Museum, Koeln, Đức Quốc.

“Khi hai người đang ở đó, thì bà Maria đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ”. (Lc 2,15-16).

Với hai câu ngắn ngủi chẳng có gì đặc biệt, thánh Luca diễn tả đêm Chúa Giê-su Giáng Sinh như vậy đó. Thật bình thường như mọi cuộc sinh ra khác. Không có ngoại lệ, không có gì để gọi là ưu việt và đặc biệt. Nếu có điều gì đặc biệt thì lại là cái tầm thường, nghèo hèn đơn sơ mà trên đời này không ai muốn sinh con cái như vậy. Đó là không thể tìm được một chỗ sinh con cho đàng hoàng, vì tất cả mọi cánh cửa đều đóng lại với Giu-se và Maria.

“Vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ”. Ratzinger đã suy niệm về điều này như sau: “suy gẫm các lời này trong niềm tin, sẽ gặp được một xác quyết song song, với lời này thật sâu lắng trong tiền đề của thánh Gio-an: ‘Người đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận’ (Ga 1,11). Không có chỗ cho Đấng Cứu Độ trần gian, cho Đấng Tạo Thành vạn vật (x.Cl 1,16). ‘Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu’ (Mt 8,20). Đấng bị đóng đinh bên ngoài thành (x.Dt 13,12) cũng được sinh ra trên trần thế bên ngoài thành…Từ lúc được sinh ra, Người không thuộc về môi trường quan trọng và quyền lực theo cách đánh giá của trần gian. Thế nhưng, chính con người không quan trọng và không quyền lực này, tự minh chứng mình mới là kẻ có quyền lực đích thực, tất cả đều lệ thuộc về Người”.[1]

Karl Rahner cũng chú ý đến sự bình dị và nghèo nàn của biến cố Giáng Sinh: “Ngôi Lời Thiên Chúa liều bước vào thực tế tẻ nhạt để trở nên ‘một người gây rối’ bị loại trừ, người nhà của một gia đình bị bóc lột, và công dân của miền đất bị nô lệ. Người đã được sinh ra trong nghèo nàn, trong chuồng chiên bò, vì Maria và Giu-se không được tiếp nhận trong quán trọ. Do đó thánh Phao-lô đã có thể nói về Chúa: ‘Vì anh em, Người đã nên nghèo khó, dù Người giàu có’ (2Cr 8,9). Vì cảnh nghèo khó này không phải hiếm nên không ai để ý tới. Điều mà Maria và Giu-se trải qua tại Bê-lem có lẽ không gây sốc mạnh cho các Ngài. Đúng hơn, các Ngài đón nhận như cách đối xử bình thường dành cho dân nghèo.

Tuy nhiên, việc sinh ra trong hoàn cảnh tầm thường và thấp hèn như thế, ít nhất, theo cách suy nghĩ của chúng ta, xem ra khó mà thích hợp cho một khởi đầu của một cuộc đời rạng rỡ. Tất cả những hoàn cảnh của việc Chúa Giê-su chào đời cho thấy việc sinh ra trong nghèo nàn, rất bình thường, và quá tầm thường. Vì việc sinh ra quá nghèo khó, cũng vì hoàn cảnh như thế mà người ta không thể nói trước về một cuộc đời quý phái. Việc Người được sinh ra không hề được ai biết đến: nó xẩy ra ở một góc ngoài bìa làng, và dân chúng đương thời còn bận tâm về những chuyện khác. Chỉ một vài mục đồng rách rưới khám phá đó là biến cố của trời cao, lịch sử trên đời tuyệt nhiên không màng tới”.[2]

Trong bối cảnh của thời đại hôm nay với làn sóng của triệu triệu người phải rời bỏ quê hương để đi tìm một nơi trú ngụ, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng chia sẻ về sự kiện các Đấng bị từ chối ở Bê-lem như sau: “Theo chiếu chỉ của Hoàng đế, Maria và Giu-se buộc phải về nguyên quán. Họ phải rời bỏ người thân, nhà cửa, đất đai, và lên đường về đăng ký trong cuộc điều tra dân số. Đây là một chuyến đi không hề dễ dàng và thoải mái chút nào cho đôi vợ chồng trẻ chuẩn bị có con: họ phải rời bỏ miền đất của họ. Trong thâm tâm, họ tràn đầy hy vọng và mong chờ vì đứa con chuẩn bị chào đời; nhưng những bước chân của họ nặng nề hơn, vì những bấp bênh và những hiểm nguy rình rập con người phải rời bỏ nhà cửa sau lưng.

Rồi ông bà lại phải đối mặt với với hoàn cảnh có lẽ là khó khăn nhất đối với tất cả mọi người. Họ đến Bê-lem và thấy rằng đó là một vùng đất không mong chờ họ. Một vùng đất không có chỗ cho ông bà.

Và chính ở đó, nơi mà mọi thứ đều là một thử thách, Maria trao tặng cho chúng ta Đấng Em-ma-nu-en. Con Thiên Chúa đã phải sinh ra trong một chuồng bò lừa, vì dân tộc của Ngài không có chỗ cho Ngài. ‘Người đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận’ (Ga 1,11). Và ở đó, giữa bóng tối âm u của một thành phố không có lấy một căn phòng hay một chỗ cho người lạ từ xa đến, giữa bóng đêm của một thành phố chộn rộn dường như muốn tự mình xây dựng bằng cách quay lưng lại với người khác … Chính tại nơi đó mà ánh lửa cách mạng của tình yêu của Thiên Chúa rực sáng lên. Ở Bê-lem, một lối nhỏ đã mở ra cho những ai bị mất nhà cửa, mất quê hương, mất những ước mơ của họ; thậm chí cho cả những người bị ngột ngạt bởi một đời sống cô lập.

Có quá nhiều những bước chân ẩn giấu trong những bước chân của thánh Giu-se và Mẹ Maria. Chúng ta nhìn thấy những dấu chân của cả gia đình bị buộc phải rời bỏ nhà cửa của họ. Chúng ta nhìn thấy dấu chân của hàng triệu người không chọn con đường ra đi, nhưng bị đuổi khỏi quê hương, để lại sau lưng những người thân yêu của họ. Trong nhiều trường hợp, sự ra đi này đầy hy vọng, hy vọng cho một tương lai; tuy nhiên còn nhiều trường hợp khác, sự ra đi này chỉ mang một cái tên: sự sinh tồn. Thoát khỏi những Hê-rô-đê của ngày nay, những kẻ lạm dụng quyền lực để thu vén của cải cho bản thân, không ngần ngại làm đổ máu người vô tội.

Không tìm được một phòng trọ, Mẹ Maria và thánh Giu-se là những người đầu tiên ôm ẵm lấy Đấng đến để ban tặng cho tất cả chúng ta ‘giấy chứng nhận quyền công dân’. Đấng mà qua sự nghèo khó và khiêm nhường của Người đã công bố và cho thấy rằng, sức mạnh đích thực và sự tự do thật sự được thể hiện trong việc tôn trọng và hỗ trợ người hèn kém và mong manh”.[3]

Tóm lại, nghèo hèn và đơn sơ là khung cảnh của đêm Ngôi Hai Thiên Chúa, Đấng Cứu Thế, chọn để được sinh ra.

Đó là sứ điệp tuyệt vời của Thiên Chúa vượt trên mọi logic của trần đời.

Hôm nay, xin Chúa ban cho chúng con có được tấm lòng của các mục đồng nghèo hèn, để có thể hiểu, cảm và yêu được Đấng Yêu Thương đang nằm trong máng cỏ đơn hèn.

Xin Cô Trinh Nữ Maria và chàng Giuse bình dị ở làng Nadarét giúp chúng con biết mở lòng đón nhận Hài Nhi Giêsu đang được quấn chiếc tả đơn sơ của thế trần và đang được các bó rơm nghèo hèn sưởi ấm.

Lm. GB. Nguyễn Ngọc Thế SJ.

Nguồn: dongten.net

[1] Ratzinger J., Đức Giê-su thành Nazareth, phần III Thời thơ ấu của Đức Giê-su. T.96-97.

[2] Rahner, K., Sự kiện Chúa Giáng Sinh. Chuyển ngữ: Linh Mục Gioan. Đại Chủng Viện Thánh Giu-se Xuân Lộc. Nguồn: https://dcvxuanloc.net

[3] Đức Thánh Cha Phanxicô. Bài Giảng thánh lễ đêm Giáng Sinh 2017.

Ngày 25 tháng 12 Năm 2022