Thánh Gioan Thánh Giá trước sự bách hại của hàng giáo sĩ

Thánh Gioan Thánh Giá là một trong những nhà thần bí vĩ đại nhất trong lịch sử Giáo hội. Tuy nhiên, như được kể lại trong cuốn sách mới nhất của chúng tôi, Persecuted From Within [Bị Bách Hại Từ Bên Trong], ngài đã phải chịu nhiều khổ đau trong các tranh chấp nội bộ của Giáo hội thời bấy giờ.

Thánh Gioan Thánh Giá chào đời trong một gia đình nghèo khó, có thể thuộc dòng dõi Marrano (người Do Thái cải đạo sang Kitô giáo). Thánh nhân gia nhập dòng Cát Minh với tên dòng là Tu sĩ Gioan thánh Matthias, nhưng sớm thất vọng trước sự buông lỏng lan rộng trong đời sống tu trì của dòng lúc bấy giờ.

Năm 1567, thánh Gioan khi đó vừa chịu chức linh mục, đã gặp thánh nữ Têrêsa thành Avila, người đang lập nhà kín thứ hai của dòng Cát Minh Cải Tổ. Ngài đã thổ lộ với thánh nữ về ý định rời dòng Cát Minh để sống đời khổ hạnh cách nhiệm nhặt hơn và bước sâu hơn vào đời sống chiêm niệm. Thánh nữ đã kể cho ngài về công cuộc cải tổ dòng mà mình đang thực hiện, và khuyến khích rằng ngài vẫn có thể sống một đời sống như vậy “mà không cần phải rời khỏi dòng của Đức Mẹ.” Ngài đã nhận lời giúp đỡ thánh nữ, với điều kiện là không phải đợi quá lâu.

Thánh Gioan đã đồng hành cùng thánh nữ Têrêsa khi mẹ thánh tiếp tục lập thêm hai tu viện, và sau khi chứng kiến đời sống của các nữ tu, ngài đã trở thành tu sĩ đầu tiên của dòng Cát Minh Chân Trần.

Tuy nhiên, phong trào cải tổ cũng nhanh chóng phải đối diện với nhiều khó khăn. Vào tháng 5 năm 1575, Tổng hội dòng Cát Minh được tổ chức nhưng vắng mặt các tu sĩ dòng Chân Trần và thậm chí các tu sĩ dòng Cát Minh ở Tây Ban Nha. Tổng hội đã ra lệnh cấm các hoạt động của dòng Cát Minh Chân Trần thuộc ngoài vùng Castile và nghiêm cấm mọi dấu hiệu công khai liên quan đến phong trào cải tổ, bao gồm cả việc sử dụng danh xưng “Chân Trần.”

Tháng 5 năm 1576, bề trên dòng Cát Minh tại Tây Ban Nha đã bãi nhiệm thánh Gioan Thánh Giá khỏi vai trò cha giải tội ở tu viện Nhập Thể, một sự kiện mà thánh Têrêsa kể lại rằng đã gây ra “một tai tiếng lớn.” Tuy nhiên, thánh Gioan từ chối rời đi vì ngài được Tòa thánh Rôma bổ nhiệm và phải vâng phục. Khi ngài không chịu rời đi, một nhóm tu sĩ Cát Minh Đi Dép đã bắt cóc và đưa ngài đến một tu viện Cát Minh Đi Dép ở Medina. Nhưng không lâu sau đó, sứ thần Tòa thánh đã can thiệp và đưa ngài về lại tu viện Nhập Thể.

Đến tháng 8, các tu sĩ Cát Minh Chân Trần nhóm họp và bác bỏ quyết định của Tổng hội. Họ quyết định thành lập Tỉnh dòng riêng với niềm tin rằng sẽ có được sự ủng hộ từ vị sứ thần Tòa thánh.

Tháng 12 năm 1577, một nhóm tu huynh Cát Minh Đi Dép, binh lính, và giáo dân bắt giữ Gioan và đưa ngài đến một tu viện Cát Minh Đi Dép ở Toledo. Thánh nhân không hề chống cự những người bắt giữ mình.

Một trong số những người giáo dân đã bày tỏ sự kinh ngạc trước cách các tu sĩ đối xử tàn tệ với Gioan, nhưng thánh nhân đáp lại rằng điều đó vẫn chưa bằng một nửa hình phạt mà ngài đáng phải nhận. Khi người đó đề nghị giúp ngài trốn thoát ngay trong đêm, cha thánh đã từ chối và nói rằng ngài không có ý định chạy trốn.

Những người bắt giữ ngài đã công bố các quyết định của Tổng hội và yêu cầu Gioan từ bỏ cuộc cải tổ. Dù vậy, ngài kiên quyết từ chối.

Các tu sĩ giam thánh nhân trong một căn phòng nhỏ từng được dùng làm nhà kho, rộng sáu thước và dài mười thước, không có cửa sổ. Ngài bị buộc phải mặc áo dòng của các tu huynh Cát Minh Đi Dép và không được thay đồ. Thức ăn duy nhất của ngài là bánh mì, nước lã, và đôi khi có thêm ít cá mòi.

Ba đêm mỗi tuần, các tu sĩ đưa thánh Gioan vào nhà ăn để ăn tối trong tư thế quỳ gối trên sàn. Sau bữa ăn, họ đánh ngài bằng roi trong khi đọc kinh Miserere. Về sau, khi việc thực hiện hình phạt này được giảm xuống chỉ còn vào các ngày thứ Sáu, Gioan Thánh Giá đã khiêm nhường xin họ thực hiện điều đó thường xuyên hơn, như một cách hãm mình tự thanh luyện.

Đến hôm lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, người ta nói rằng Đức Maria đã hiện ra với Gioan và chỉ dẫn thánh nhân cách trốn thoát. Đức Mẹ cũng hứa rằng ngài sẽ được dâng thánh lễ trở lại. Đêm hôm sau, ngày 16 tháng 8 năm 1578, cha đã trốn thoát đến một tu viện Cát Minh Chân Trần ở Toledo, kiệt sức và gần như không thể đi nổi được nữa. Trong những giờ đầu tiên sau đó, khi các tu sĩ Cát Minh Đi Dép đến tu viện này để truy tìm thánh nhân, các nữ tu đã giấu ngài vào bệnh xá, đó là nơi duy nhất mà các tu sĩ này không vào kiểm tra, nhờ ơn quan phòng của Thiên Chúa.

Không có ghi chép nào cho thấy thánh Gioan nói xấu những kẻ đã giam giữ ngài hay than trách về cảnh giam cầm của mình. Thánh nhân là người đặc biệt đến mức chỉ cần nghe từ “đau khổ”, ngài đã lâng lâng vui sướng hơn một giờ đồng hồ.

Không lâu sau khi trốn thoát, thánh Gioan tham dự một Tổng hội của dòng Cát Minh Chân Trần. Vị sứ thần Tòa thánh mới đã rút phép thông công tất cả những ai tham gia – bao gồm cả Gioan Thánh Giá.

Tuy nhiên, như một phép lạ, Sứ thần Tòa thánh nhanh chóng thay đổi thái độ với dòng Cát Minh Chân Trần. Sau đó, vị này đã khuyên Đức Giáo Hoàng thành lập một Tỉnh Dòng riêng cho dòng Cát Minh Chân Trần, theo đúng ý nguyện của họ. Một năm sau, Giáo Hoàng Grêgôriô XIII đã đáp ứng điều này.

Đến năm 1585, Tỉnh dòng mới đã bổ nhiệm tu sĩ Nicholas Doria, một người trẻ và nhiệt huyết, làm Bề trên Giám tỉnh. Ngay lập tức, cha ấy đã tái cấu trúc Tỉnh dòng để tập trung quyền lực về tay mình, và khi đối diện với sự phản đối của các nữ tu, cha Doria đã đe dọa trục xuất họ khỏi dòng. Thánh Gioan vốn được xem là người luôn đồng cảm với các nữ tu, và điều này khiến ngài trở thành mục tiêu cá nhân của cha Doria và các cộng sự thân cận của người. Không lâu sau, lần đầu tiên trong đời tu trì, thánh Gioan bị loại khỏi mọi chức vụ trong nhà dòng. Thế nhưng thánh nhân đón nhận hết thảy với niềm hân hoan.

Một trong những cộng sự thân tín của cha Doria đã mở một cuộc điều tra nhằm vào thánh Gioan với mục đích trục xuất ngài khỏi nhà dòng. Vị này thất bại nhưng sự việc đã gây ra một tai tiếng lớn.

Tháng 9 năm 1591, Gioan Thánh Giá ngã bệnh, ngài bị sốt và viêm một bên chân. Để chữa trị, ngài đã đến tu viện Cát Minh ở Ubeda, vì như ngài nói “ở Ubeda, không ai biết đến tôi.” Cha Bề trên ở Ubeda công khai than phiền về thánh Gioan và cho ngài ở lại căn phòng tệ nhất trong tu viện. Một số nguồn viện dẫn rằng cha Crisotomo vốn đã có ác cảm với thánh nhân từ trước khi ngài đến Ubeda, và rằng chính Gioan Thánh Giá đã chọn đến đây vì điều này.

Khi chứng kiến thánh Gioan hân hoan đón nhận thập giá đau khổ, cha Bề trên đã hoán cải cách sâu sắc và cuối cùng cầu xin sự tha thứ của thánh nhân, Gioan Thánh Giá đã tha thứ cho cha và qua đời chỉ vài giờ sau đó vào ngày 14 tháng 12 năm 1591, miệng vẫn liên lỉ lời cầu nguyện: “Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha.” [In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum.]

Gioan Thánh Giá được phong Chân phước năm 1675, phong thánh năm 1726, và được công nhận là Tiến sĩ Hội Thánh vào năm 1926. Ngài được biết đến với danh xưng Tiến sĩ Thần bí.

Nguồn: Catholic Exchange

Tác giả: Alec Tores  

Chuyển ngữ: Nam Anh | CTV JESCOM – Truyền Thông Dòng Tên