Bữa cơm gia đình: Trường học đầu tiên của tình người

 Việc ăn cùng nhau là hành động nuôi dưỡng tình thân, đức tin và sự trưởng thành con người 

Chúng ta sẽ nói về... bữa ăn?

Vâng. Chúng ta sẽ nói về điều tưởng như bình thường nhất trên đời: ăn cùng nhau – cho đến khi nó không còn là điều hiển nhiên nữa.

Bạn có biết bao nhiêu gia đình ngày nay vẫn giữ thói quen ăn cùng nhau mỗi ngày không? Không phải vừa ăn vừa nhìn vào điện thoại. Không phải vừa ăn vừa để tivi ồn ào. Không phải người này ăn trước, người kia ăn sau. Mà là: ngồi quanh bàn, nhìn vào mắt nhau, trò chuyện, chia sẻ cuộc sống, và cùng bẻ tấm bánh đời thường.

Bởi vì, dù đơn giản đến đâu, bàn ăn gia đình là nơi đầu tiên ta học sống làm người, là một bàn Thánh Thể thu nhỏ mỗi ngày, nơi ta học biết cho đi, đón nhận, và biết ơn.

Bàn ăn – ngôi trường của tình hiệp thông

Từ sách Sáng Thế cho đến các Tin Mừng, việc cùng nhau chia sẻ bữa ăn luôn là dấu chỉ của tình thân, giao ước và lòng hiếu khách. Chính Chúa Giêsu đã chọn bàn ăn làm nơi cho những cuộc gặp gỡ sâu lắng nhất: với Giakêu, với Mácta và Maria, với hai môn đệ trên đường Emmaus, và đặc biệt là trong Bữa Tiệc Ly.

Trong gia đình, bàn ăn là nơi ta học cách lắng nghe, kiên nhẫn, quan tâm, nơi những câu hỏi tưởng chừng đơn giản như "Hôm nay con thế nào?" lại mở ra những cuộc trò chuyện nuôi dưỡng tâm hồn.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói trong Tông huấn Niềm Vui Tình Yêu (Amoris Laetitia): 

“Thời gian quây quần bên bàn ăn nên được xem là thời khắc quý giá cho đối thoại và giáo dục.” (AL 50)

Thế nhưng, trong nhịp sống hiện đại, chúng ta quá dễ quên điều ấy. Bữa ăn trở thành một điểm dừng tạm bợ giữa các lịch trình, hoặc tệ hơn, là một khoảnh khắc cô đơn trước màn hình.

Một bữa ăn – nuôi dưỡng hơn cả thân xác

Khi cả nhà cùng ngồi vào bàn, ta không chỉ chia sẻ thức ăn, mà còn chia sẻ niềm vui, nỗi lo, những ước mơ dang dở, cả những câu chuyện “vô thưởng vô phạt” nhưng đầy tình người – và cả những khoảng lặng cũng có tiếng nói riêng của nó.

Trẻ nhỏ không cần những bài giảng đạo đức, bởi chính từ bàn ăn, các em đã học được những giá trị: Tôn trọng – khi biết chờ  đợi đến lúc mọi người cùng ăn. Biết ơn – khi cùng đọc lời cầu nguyện trước bữa ăn. Quảng đại – khi chuyền miếng bánh cho người khác trước. Kiên nhẫn – khi lắng nghe thay vì giành phần nói.

Và quan trọng hơn cả, bàn ăn là nơi đức tin có thể xuất hiện một cách nhẹ nhàng và tự nhiên: chỉ một lời nguyện đơn sơ cũng đủ liên kết cả gia đình trong sự hiện diện của Thiên Chúa – Đấng ban tặng mọi sự.

Ăn cùng nhau – một hành động đi ngược dòng thời đại

Trong xã hội hôm nay – nơi con người dễ khép mình trong “cái tôi”, thì ngồi xuống ăn cùng nhau gần như là một hành động “đi ngược dòng”.

Đó là cách để thưa lên rằng: “Không – chúng ta không sống vội vàng. Không – chúng ta không để công việc, trường học, điện thoại hay căng thẳng cướp mất giây phút thánh thiêng này.”

Đức Bênêđictô XVI từng nói: đời sống Kitô hữu không phải là tập hợp những luật lệ khô cứng, mà là một tình bạn sống động với Đức Kitô, và do đó, với tha nhân. Và còn nơi nào tuyệt vời hơn để khơi dậy tình bạn ấy, nếu không phải là quanh bàn ăn gia đình?

Một vài gợi ý đơn giản (nhưng đầy sức sống)

Muốn thắp lại lửa yêu thương nơi bàn ăn gia đình? Hãy bắt đầu bằng những điều nhỏ bé:

Tắt hết điện thoại, máy tính bảng, tivi.
→ Nửa tiếng “ngắt kết nối” là món quà cho chính trái tim bạn.

Mỗi người chia sẻ một điều vui và một điều khó khăn trong ngày.
→ Lắng nghe nhau là nền tảng của yêu thương.

Đừng ngại nói về mọi thứ – thật lòng và không sợ hãi.
→ Bàn ăn là không gian an toàn nhất để bày tỏ chính mình.

Thỉnh thoảng tổ chức một “bữa tối theo chủ đề”: món Ý, tiệc ngoài trời…

Và trên hết: hãy cười thật nhiều.
→ Tiếng cười là gia vị không thể thiếu của mọi bữa ăn Kitô giáo.

Bàn ăn – hình ảnh báo trước Bàn Tiệc Nước Trời

Mỗi bữa cơm gia đình, mỗi tấm bánh được bẻ ra và chia sẻ, là hình ảnh của Bữa Tiệc Cánh Chung, nơi tất cả được mời, không ai bị loại trừ, nơi tình yêu là trung tâm và hiệp thông là lẽ sống. 

Ước gì bàn ăn gia đình chúng ta luôn là nơi như thế: nơi những điều bình thường trở thành lễ hội, nơi bữa ăn thường ngày trở thành bí tích của tình yêu, nơi cuộc sống đời thường trở thành lời cầu nguyện sống động dâng lên Thiên Chúa.

Tác giả: Laetare

Nguồn: Exaudi

Chuyển ngữ: Lm. Giuse Phan Hoàng Nguyễn, RCJ